خانه بومیان کیش از جاذبه های باستانی جزیره زیبا و توریستی کیش محسوب می شود، افراد بسیار زیادی هستند که علاقمند به تاریخ و فرهنگ گذشتگان هستند با بازدید از این مکان گویا سوار قطار زمان شده اند و به گذشته دور از تجملات و تکنولوژی مدرن می روید و با فرهنگ، آداب و رسوم بومیان محلی کیش آشنا می شوید.
تاریخچه خانه بومیان کیش
خانه بومیان کیش که در منطقه سفین واقع شده است، با قدمت 200 ساله از بافت های قدیمی و محلی جزیره محسوب می شود، این مکان با نام خانه مردم شناسی بومیان کیش به عنوان موزه در نزد مسافران و توریست ها جهت آشنایی با آداب و رسوم بومیان در گذشته شناخته میشود.
مالک این خانه حاج عبدالله بن شاهین یکی از تاجرهای معروف کیش بوده است که نسل به نسل از اجداد اش به او رسیده بود، مرحوم حاج عبدالله بن شاهین دارای بزرگترین لنج بادبانی کیش بوده و از تاجران مشهور جزیره در زمان خود محسوب می شده است، او که مهارت اصلیش نجاری بوده است در لنج سازی مهارت زیادی داشته و علاوه بر آن به صید مروارید نیز می پرداخته است.
خانه بومیان کیش با هدف نشان دادن سبک زندگی مردم بومی کیش و آشنایی با فرهنگ و تاریخ بومیان توسط سازمان گردشگری به یکی از جاذبه های باستانی و دیدنی تبدیل شده است.
بخش های مختلف خانه بومیان کیش
خانه بومیان کیش با مساحت 1200 متر مربع از قسمت ها و بخش های مختلفی همچون: 15 اتاق، چندین انبار، حیاط خانوادگی و حیاط ویژه مهمانان محرم با نام حیاط مجلسی می باشد و از سبک معماری منحصر به فرد برخوارد است.
خانه بومیان کیش همانند نمادی برای نشان دادن مهمان نوازی مردم کیش و آداب و رسوم آنها می باشد، اتاق های موجود در این خانه برخی تابستانی و برخی زمستانی می باشد و شامل مکتب خانه، انبار خرما و علوفه، بالکن وسیع و زیبا، باغچه، آغل و دو درب یکی برای افراد خانواده و دیگری برای افراد غریبه می باشد.
اتاق های خانه بومیان کیش
همانطور که در بالا اشاره شد خانه بومیان کیش دارای اتاق های متعدد می باشد که هر کدام نام و ویژگیهای خاص خود را دارد که ما به طور مختصر شما را با اتاق های آن آشنا میکنیم:
مصیف؛ اتاق تابستانی
در فصل تابستان دمای جزیره بالا و گرمای آن طاقت فرسا است، مصیف از معماری خاص برخوردار می باشد و مانع از جذب گرما به داخل اتاق می شود و می توانید نسیمی خنک و دلنشین را در گرمای سخت تابستان جزیره کیش استنشاق کنید.
مصیف ها بر روی یک سکو با ارتفاع یک و نیم متر از سطح زمین و پشت به آفتاب ساخته شده است، در اطراف اتاق بادگیر و پنجره ها در جهت ورود باد به اتاق تعبیه شده اند، لازم است بدانید که در فصل زمستان نیز از این اتاق ها با بسته شدن بادگیر و پنجره ها استفاده می شود.
اتاق زمستانی
اتاق های زمستانی که برای فصل سرد طراحی شده اند معماری آن ها به گونه ای است که نور خورشید را جذب کنند، این اتاق ها با وسایل زیبا و قدیمی متعلق به 80 سال پیش آراسته شده اند.
بیت العود: اتاق ویژه
بیت العود یکی از اتاق های زیبای خانه بومیان کیش است که اتاق خواب صاحب خانه بوده است و با وسایلش از گذشته تا به امروز به خوبی نگهدار شده است، در این اتاق تخت دو نفره متعلق به 80 سال پیش، رادیو و تلویزیون با قدمت 40 سال پیش و ظروف دکوری متعلق به گذشته وجود دارد و زیبایی به اتاق بخشیده است.
از نکات جالب در مورد اتاق های خانه بومیان این است که در داخل اتاق ها حمام وجود دارد که این نشان دهنده اهمیت بومیان به بهداشت و تمیزی از گذشته تا به امروز است، از زیبایی اتاق بیت العود به کار رفتن آینه در دیوارهای اتاق است که به نوبه خود در گذشته منحصر به فرد بوده است.
بیت القهوه: اتاق ویژه خانم ها
بیت القهوه اتاق ویژه میزبانی از مهمانان خانم در خانه بومیان کیش است و دلیل نامگذاری این اتاق به بیت القهوه دارا بودن مکانی مخصوص برای تهیه کردن قهوه و چایی بوده است.
الفرشه
الفرشه یا حجله در واقع اتاق مخصوص عروس و دامادها بوده است و در خانه بومیان کیش نشان دهنده آداب و رسوم ازدواج بومیان کیش می باشد، در قدیم رسم بوده است که وسایل و تزئینات این اتاق ها برای مدت یک ماه بدون تغییر و جابه جایی باقی می مانده است.
چندول؛ انبار خرما
یکی از قسمت های خانه بومیان کیش چندول یا انبار خرما است، از حدود 600 سال قبل بومیان کیش از چندول برای گرفتن شیره خرما استفاده می کردند، شیره گیری خرما حرفه ای است که به مهارت بالایی نیاز دارد و طی مراحل طبیعی شیره گیری خرما انجام می شود و بومیان جزیره کیش در آن تخصص دارند و به عنوان یک سوغاتی محسوب می شود.
مطبخ، آشپزخانه غذاهای محلی
در زبان عربی به آشپزخانه مطبخ گفته می شود و در خانه بومیان کیش آشپزخانه در حیاط خانه به صورت دیوار چینی با دریچه هایی برای خارج شدن دود تنور قرار دارد، بومیان کیش در مطبخ انواع نان و غذاهای محلی را می پزند و گندم و جو را برای پخت نان آسیاب می کنند.
آشپزخانه های کیش در گذشته با دیوارهای گلی در داخل حیاط و بدون درب بوده اند، شما در بازدید از خانه بومیان کیش می تواند مطبخ و وسایل مربوط به چندین دهه ی گذشته مشاهده کنید برخی از مطبخ خا نیز به دیوار و سقف هایی از جنس برگ های بافته شده درخت خرما داشته اند.
بیت الافروخ یا مکتب خانه؛ مدرسه روستای سفین
در حدود 40 سال پیش مکتب خانه مکانی برای تحصیل، تعلیم، آموزش و همچنین ختم قرآن بوده است و به همین دلیل از جایگاه بسیار ارزشمند و با اهمیت در نزد بومیان کیش بوده است، خانم ها برای آموزش قرآن و پسران 6 تا 9 ساله برای یادگیری اصول اخلاقی و آموزش قرآن به مکتب خانه یا بیت الافروخ می رفته اند.
بخار؛ انبار وسایل و مواد غذایی
بخار در خانه بومیان کیش محلی برای نگهداری و انبار کردن ابزارهای بوده است، همانطور که در ابتدا گفتیم خانه بومیان کیش متعلق به تاجر بزرگ مروارید و صاحب بزرگترین لنج بادبانی بود و قطعا نیاز به مکانی به عنوان انبار داشته داشته، این اتاق از معماری ویژه برخوردار است.
این اتاق ویژه نگهداری وسایل مخصوص کار بوده است، در خانه بومیان کیش اتاق دیگری برای نگهداری مواد غذایی همچون آرد، گندم، برنج و خمره های مخصوص ماهی شور می باشد.
بخار الهوش نیز یکی دیگر از انبارهای ویژه خانه بومیان کیش است که مکان نگهداری علوفه گاو گوسفند بوده است، زیرا اهالی این خانه لبنیات و گوشت خود را به طور مستقیم تهیه می کردند و گاو و گوسفند نگهداری می کرده اند و برای تامین گوشت حیوانات را قربانی می کردند.
سیم؛ تخت خواب تابستانی
آب و هوای جزیره کیش گرم است به ویژه در فصل تابستان دمای هوا بالا است، بومیان در جزیره کیش شب های تابستان از سیم یا همان تخت خوابه ویژه برای خوابیدن در حیاط و فضای آزاد در شب استفاده می کردند، جنس این تخت ها از بافت های چوب چندل و دعن درخت نخل است.
زربیه؛ باغچه
زربیه باغچه ای زیباست که در داخل محوطه خانه بومیان کیش قرار دارد، در داخل این باغچه صیفی جات و سبزیجات مختلف، خربزه، هندوانه، درخت انجیر، درخت نخل و ... کاشته شده است و از چاهی که در نزدیکی زربیه قرار دارد برای آبیاری درختان و گیاهان استفاده میشود.
خانه بومیان کیش چه خدماتی ارائه می دهد؟
خانه بومیان کیش خدماتی را در جهت معرفی آداب و رسوم بومیان جزیره در گذشته را ارائه می دهد، تا مسافران و گردشگران که از نقاط مختلف به از این پدیده تاریخی بازدید می کنند با نحوه زندگی و کار مردم بومی جزیره کیش در گذشته آشنا شوند.
در خانه بومیان کیش لباس های محلی برای گرفتن عکس به علاقمندان ارائه می شود، همچنین در برای بازدیدکنندگان فیلم های مستند از سبک زندگی، عروسی، صید ماهی و مروارید در خلیج فارس پخش می شود تا بهتر با فرهنگ و آئین بومیان این منطقه در گذشته آشنا شوند.
پذیرایی از گردشگران با خوراکی های خوشمزه همچون خرما، قهوه عربی، شیرینی محلی با طعم و مزه به دلنشین توسط بومیان مهمان نواز جزیره انجام می شود، همچنین توسط زنان محلی کیش نقش های زیبا و جذاب از حنا برای گردشگران گذاشته می شود.
